Ο σοφός Πρόδικος στο σύγγραμμά του σχετικά με τον Ηρακλή εκφραζόταν για την Αρετή ως εξής: Λέγεται ότι όταν ο Ηρακλής προχωρούσε από την παιδική του ηλικία προς την εφηβική, κατά την οποία οι νέοι ανεξαρτητοποιούνται και φανερώνουν αν θα πάρουν στη ζωή τους είτε το δρόμο προς την αρετή είτε το δρόμο προς την κακία, βγήκε έξω και καθόταν ήσυχα μη ξέροντας ποιο από τους δυο δρόμους να ακολουθήσει. Του φάνηκε τότε ότι τον πλησίασαν δυο μεγαλόσωμες γυναίκες. Η μια ήταν όμορφη στην εμφάνιση και ελευθέρια στη φύση της, στολισμένη στο σώμα με την καθαριότητα του, στα μάτια με την αιδημοσύνη της, στο παράστημα με τη σωφροσύνη της και με ενδύματα λιτά. Η άλλη ήταν θρεμμένη, ώστε να είναι πολύσαρκη και απαλή, μακιγιαρισμένη στην επιδερμίδα της, ώστε να νομίζει ότι φαίνεται πιο άσπρη και πιο κόκκινη από την πραγματικότητα, με παράστημα, ώστε να νομίζει ότι είναι ψηλότερη από το φυσικό της ανάστημα, με μάτια τεντωμένα και με ενδυμασία τέτοια, από την οποία μπορούσαν προπάντων να λάμπουν τα κάλλη της. Εξέταζε συχνά τον εαυτό της, πρόσεχε αν τη βλέπει και κάποιος άλλος και πολλές φορές έριχνε μια ματιά και στη σκιά της.
Μόλις έφτασαν κοντύτερα στον Ηρακλή, αυτή που αναφέρθηκε πρώτη προχωρούσε με σταθερό βήμα, ενώ η άλλη θέλοντας να προφτάσει έτρεξε κοντά στον Ηρακλή και του είπε: “Σε βλέπω, Ηρακλή, να μην ξέρεις ποιο δρόμο να ακολουθήσεις στη ζωή σου. Αν λοιπόν με κάνεις φίλη σου, θα σε οδηγήσω στον ποιο ευχάριστο και στον πιο εύκολο δρόμο και, ενώ από κανένα ευχάριστο δε θα είσαι άγευστος, θα ζεις χωρίς να δοκιμάσεις τα δύσκολα. Πρώτα-πρώτα δε θα νοιάζεσαι για πολέμους και προβλήματα, αλλά θα ψάχνεις τι απολαυστικό, τρόφιμο ή ποτό, θα βρεις ή τι απολαυστικό θα δεις ή θα ακούσεις, ή ποια αν οσφρανθείς ή αγγίξεις, θα χαρείς ή με ποιες ερωτικές συναναστροφές προπάντων θα ευφρανθείς και πώς θα κοιμάσαι πολύ μαλακά και πώς θα κερδίζεις όλα αυτά χωρίς καθόλου κόπο. Αν κάποτε σου δημιουργηθεί κάποια υποψία στέρησης για το από πού θα προκύψουν αυτά, δεν πρόκειται να σε οδηγήσω σε σωματική και ψυχική ταλαιπωρία για να τα αποκτήσεις κοπιάζοντας, αλλά εσύ θα χρησιμοποιείς αυτά που με κόπο και σκληρή εργασία παράγουν οι άλλοι, χωρίς να απέχεις από τίποτε, απ’ όπου θα είναι δυνατό να κερδίσεις κάτι• διότι εγώ δίνω τη δυνατότητα σε όσους με συναναστρέφονται να ωφελούνται από παντού.” Και ο Ηρακλής, όταν άκουσε αυτά είπε: “Γυναίκα, ποιο είναι το όνομα σου;” Αυτή είπε: “Οι φίλοι μου με λεν Ευδαιμονία, ενώ όσοι με μισούν δυσφημώντας με, με λεν Κακία.”
Στο μεταξύ τον πλησίασε η άλλη γυναίκα και του είπε: “Κι εγώ έρχομαι σε σένα, Ηρακλή, επειδή γνωρίζω αυτούς που σε γέννησαν και επειδή έχω μάθει το χαρακτήρα σου στην εκπαίδευση• για το λόγο αυτό ελπίζω ότι, αν στραφείς στο δρόμο που φέρνει σε μένα, θα γίνεις καλός δημιουργός ωραίων και σοβαρών έργων και ότι εγώ θα φανώ ακόμη πιο πολύ τιμημένη και ξεχωριστή στα έργα αυτά. Δε θα σε εξαπατήσω με γλυκόλογα, αλλά θα σου παραθέσω με αλήθεια πώς η φύση δημιούργησε σωστά αυτά που υπάρχουν γύρω μας. Λοιπόν τίποτε απ’ όσα είναι καλά και ωραία δεν τα δίνει η φύση στους ανθρώπους χωρίς κόπο και φροντίδα• αλλά αν θέλεις να είναι η φύση ευνοϊκή απέναντι σου, πρέπει να περιποιείσαι τη φύση• αν θέλεις να σε αγαπούν οι φίλοι σου, πρέπει να ευεργετείς τους φίλους σου• αν επιθυμείς να σε τιμά κάποια πόλη, πρέπει να ωφελείς την πόλη αυτή αν ζητάς να σε θαυμάζει όλη η Ελλάδα για αρετή, πρέπει να προσπαθείς να ευεργετείς την Ελλάδα• αν θέλεις η γη να σου δίνει άφθονους καρπούς, πρέπει να καλλιεργείς τη γη• αν νομίζεις ότι πρέπει να αποκτήσεις πλούτο από τα ζώα, πρέπει να φροντίζεις τα ζώα• αν έχεις τη διάθεση να μεγαλώνεις με πόλεμο και θέλεις να μπορείς να ελευθερώνεις τους φίλους σου και να σκλαβώνεις τους εχθρούς σου, πρέπει και τις ίδιες τις πολεμικές τέχνες να τις μαθαίνεις από εκείνους που τις ξέρουν και πρέπει να ασκείσαι για το πώς πρέπει να τις χρησιμοποιείς• αν θέλεις να είσαι σωματικά δυνατός, πρέπει να συνηθίσεις το σώμα σου να υπηρετεί τη σκέψη σου και πρέπει να το γυμνάζεις με κόπους και με ιδρώτα.”
Η Κακία διακόπτοντας είπε: “Καταλαβαίνεις, Ηρακλή, ότι η γυναίκα αυτή σε οδηγεί σε δύσκολο και μακρινό δρόμο προς τα ευχάριστα πράγματα; Ενώ εγώ θα σε οδηγήσω σε εύκολο και σύντομο δρόμο προς την ευτυχία.”
Και η Αρετή είπε: “Δύστυχη! Τι καλό έχεις εσύ; Ή τι ευχάριστο ξέρεις να κάνεις με τη θέληση σου εκτός από αυτά; Εσύ ούτε καν περιμένεις να επιθυμήσεις τα ευχάριστα, αλλά γεμίζεις με όλα, προτού τα επιθυμήσεις, τρώγοντας, προτού πεινάσεις, και πίνοντας, προτού διψάσεις• για να φας ευχάριστα, μηχανεύεσαι μαγείρους, για να πίνεις ευχάριστα, ετοιμάζεις πολυτελή κρασιά• το καλοκαίρι αναζητείς χιόνι τρέχοντας δεξιά και αριστερά • για να κοιμηθείς ευχάριστα, δεν ετοιμάζεις μόνο μαλακά στρώματα, αλλά ετοιμάζεις και τα κρεβάτια και τα υπόβαθρα των κρεβατιών και επιθυμείς τον ύπνο, όχι επειδή κουράζεσαι, αλλά επειδή δεν έχεις τι να κάνεις. Αναγκάζεις τους ανθρώπους να έχουν σεξουαλικές δραστηριότητες, προτού χρειαστεί, μηχανεύεσαι τα πάντα γι’ αυτό και κάνεις τους άντρες γυναίκες• διότι έτσι εκπαιδεύεις τους φίλους σου, κάνοντας τους να ζουν ακόλαστα τη νύχτα και κατακοιμίζοντάς τους στο πολύ χρήσιμο τμήμα της ημέρας. Ενώ είσαι αθάνατη, έχεις απορριφθεί από τη φύση και σε περιφρονούν οι καλοί άνθρωποι• δεν ακούς το πιο ευχάριστο απ’ όλα τα ακούσματα, δηλαδή τον έπαινο του εαυτού σου, και δε βλέπεις το πιο ευχάριστο απ’ όλα τα θεάματα• διότι ποτέ ως τώρα δεν έχεις δει ένα δικό σου ωραίο έργο. Ποιος θα σε πιστέψει, αν πεις κάτι; Ποιος θα σε βοηθήσει, αν χρειαστείς κάτι; Ή ποιος μυαλωμένος θα τολμήσει να είναι οπαδός σου; Οι οπαδοί σου στη νεανική ηλικία τους είναι σωματικά αδύνατοι και, όταν γεράσουν, αστόχαστοι στην ψυχή τους, άκοπα γυαλιστεροί περνώντας τη νεανική ηλικία και κοπιαστικά περνώντας άχυμοι τα γερατειά τους, απ’ όσα κάνουν, έχοντας περάσει τα ευχάριστα στη νεότητα τους και έχοντας αποθέσει τα δυσάρεστα στα γερατειά τους. Αντίθετα εγώ είμαι σε αρμονία με τη φύση, συναναστρέφομαι τους καλούς ανθρώπους κανένα έργο ούτε φυσικό ούτε ανθρώπινο δε γίνεται χωρίς εμένα με τιμούν πιο πολύ απ’ όλους και η φύση και άνθρωποι, όσοι ταιριάζει να με τιμούν, είμαι αγαπητή βοηθός των τεχνιτών, πιστή φύλακας των σπιτιών των νοικοκυραίων, καλοδιάθετη συμπαραστάτισσα των εργατών, καλή βοηθός στους ειρηνικούς μόχθους, σταθερή σύμμαχος στα αμυντικά πολεμικά έργα, άριστη μέτοχος στη φιλία. Για τους φίλους μου υπάρχει ευχάριστη και ανέμελη απόλαυση τροφών και ποτών διότι τα δέχονται, όσο τα επιθυμούν έχουν ύπνο πιο ευχάριστο απ’ όσο εκείνοι που δεν κοπιάζουν και δεν στενοχωριούνται όταν ξυπνούν, ούτε εξαιτίας του ύπνου παραμελούν αυτά που πρέπει να κάνουν. Οι νέοι χαίρονται με τους επαίνους που τους κάνουν οι γεροντότεροι και οι γεροντότεροι αγάλλονται με τις τιμές που τους κάνουν οι νέοι και ευχαρίστως θυμούνται τις παλιές πράξεις τους και ευχαριστιούνται κάνοντας καλά τις άμεσες πράξεις τους και εξαιτίας μου είναι φίλοι της φύσης, αγαπητοί των φίλων και τιμημένοι από τις πατρίδες τους. Όταν έρθει το τέλος που προσδιορίζει, η μοίρα, κείτονται θαμμένοι, όχι περιφρονημένοι με τη λησμονιά, αλλά είναι ζωντανοί με την ανάμνηση, καθώς υμνούνται πάντοτε. Αν τέτοιες πράξεις κάνεις με κόπο, γιε καλών γονιών Ηρακλή, μπορείς να αποκτήσεις την πολύ μακαρισμένη ευτυχία.”
Έτσι κάπως ο Πρόδικος Εκθέτει την εκπαίδευση του Ηρακλή από την Αρετή, και ο νοών νοείτο.
Memorabilia 2.1.28, tr. E. C. Marchant (Loeb, 1968)